Κλεμμένα όνειρα

Θυμάμαι μια παλιά ελληνική ταινία- μαύρη μελούρα κατά τ' άλλα- αλλά με μια κατάληξη πολύ ποιητική κατά τη γνώμη μου. Ο τίτλος της "Χαμένα όνειρα". Η υπόθεση αφορά σε δυο νεόυς που δουλεύουν σε κάποιο γραφείο προσωρινά. Η κοπέλα ετοιμάζεται να παντρευτεί και να σταματήσει τη δουλειά (έτσι γινόταν στη δεκαετία του '60). Ο άνδρας ονειρεύεται να περάσει σε εξετάσεις στρατιωτικής σχολής (κρατάω μια επιφύλαξη - δεν είμαι σίγουρη ότι θυμάμαι καλά, αλλά τελικά δεν έχει και σημασία...) και να φύγει απ' τον βαρετό κόσμο του γραφείου. Κατά τη διάρκεια της ταινίας, τούς συμβαίνουν ένα σωρό αναποδιές που ματαιώνουν συνέχεια τα όνειρα τους μέχρι που αυτά καταλήγουν ν' αναβληθούν δια παντός. Στην τελευταία σκηνή, οι δυο τους με πιο γκρίζα μαλλιά και πιο κουρασμένα βλέμματα, αποδέχονται την ήττα τους και χορεύουν ένα βαλς στο σκοτεινό και καταθλιπτικό γραφείο. Ο ηλικιωμένος συνάδελφος με τις μανσέτες στα μανίκια, έχει πια αποχαιρετήσει τον μάταιο τούτο κόσμο.

Τηρουμένων των αναλογιών, τη θυμήθηκα τώρα γιατί με παραπέμπει στη σημερινή κατάσταση. Τα δικά μας όνειρα είναι επίσης χαμένα, αλλά κυρίως είναι κλεμμένα κι αυτό είναι ακόμα πιο δραματικό. Ο καθένας από μας βλέπει τις επιπτώσεις της κρίσης στον μικρόκοσμο του. Ο Γ έχει μείνει άνεργος δυο φορές τα τελευταία δύο χρόνια. Είναι 46 χρονών, παντρεμένος με παιδί. Η γυναίκα του, έμεινε κι αυτή άνεργη πέρυσι και για λίγους μήνες ζούσαν δυο άνεργοι με μικρό παιδί περιμένοντας απ' τον ΟΑΕΔ. Η μόνη προσφορά εργασίας που έχει σήμερα είναι η νυχτερινή βάρδια σε περίπτερο της Ομόνοιας 6 μέρες την εβδομάδα προς 800 ευρώ το μήνα... Ο Χ δουλεύει απ' τα 17 του. Είναι σήμερα 67 κι εδώ και 16 μήνες περιμένει τη σύνταξη του. Και θα περιμένει ακόμα. Ταυτόχρονα, το ενοίκιο του σπιτιού του κι άλλοι λογαρισμοί τρέχουν... Η Ε κι ο Γ δεν θα μπορούσαν να επιβιώσουν με δύο παιδιά αν δεν τους βοηθούσαν οι γονείς τους. Το δάνειο για το σπίτι τους τρέχει κι ο Γ με πτυχίο ανώτατης σχολής και μακρά προϋπηρεσία σε πολυεθνική, βρήκε δουλειά ξανά πριν λίγους μήνες μετά από δυο αποτυχημένες επιχειρηματικές προσπάθειες. Η Φ ήρθε απ' το εξωτερικό πριν από έναν χρόνο και βρήκε δουλειά πρόσφατα και βέβαια όχι πάνω στο αντικείμενο της. Δεν είναι ακόμα ούτε 30χρ. και σ' αυτές τις ηλικίες πρέπει να' χεις το δικαίωμα να μην σταματάς να ελπίζεις και να ονειρεύεσαι. Γίνεται; Η Γ κι ο Χ προσπαθούν να κάνουν παιδί. Πρέπει να πληρώσουν αδρά γι' αυτό- ως γνωστόν οι εξωσωματικές κοστίζουν-. Αν τα καταφέρουν, σε τι κόσμο θα μεγαλώσει αυτό το παιδί; Ο μπ. είναι μόλις 3 μηνών. Έχει αρχίσει κι αντιλαμβάνεται τον κόσμο γύρω του, βγάζει κραυγές και πιάνει αντικείμενα. Είναι εμφανές ότι θέλει να επικοινωνήσει. Νιώθει άραγε το άγχος, την κούραση και τη μαυρίλα του περίγυρου; Πόσο τραυματικό είναι να ξεκινάς τη ζωή σου χωρίς να φαίνεται στον ορίζοντα μια αχτίδα καλύτερων ημερών; Κάποιοι αποφάσισαν ήδη να μεταναστεύσουν. Άλλοι που δυο τρία χρόνια πριν πίνανε νερό στο όνομα της Ελλάδας και δεν ήθελαν ν' ακούσουν γι' άλλη χώρα, έφυγαν ήδη και δεν μετανιώνουν πια γι' αυτό.
Κάθε μέρα που ξυπνάω αισθάνομαι όλο και πιο βαριά από πλευράς διάθεσης. Παρατηρώ κάποιους συναδέλφους που παλιά γκρίνιαζαν ή ζήταγαν συνεχώς αυξήσεις. Δεν ακούγεται πια τίποτα. Στον αέρα πλανάται μια αόρατη αλλά ισχυρή αίσθηση ευγνωμοσύνης για το ότι υπάρχει ακόμα δουλειά. Στο γραφείο έρχονται δεκάδες βιογραφικά από πέρυσι. Νέοι που θέλουν απεγνωσμένα από κάπου να ξεκινήσουν, σαραντάρηδες και άνω που δεν μπορούν ακόμα να παροπλιστούν κι έχουν ανάγκη. Οι άστεγοι αυξάνονται, στο κέντρο της Αθήνας επικρατεί ο φόνος κι ο φόβος, οι μετανάστες μας απειλούν και τους απειλούμε, η πολυκατοικία εξοπλίζεται με σίδερα παντού σαν φυλακή, η Ε θέλει να πουλήσει το διαμέρισμα της στην άλλοτε σικ Πλατεία Αμερικής γιατί όλο και κάποιον θα ξανασκοτώσουν μπροστά στα μάτια της 20χρονης κόρης της, όλο και κάποιος θα πλησιάσει ρωτώντας αν θέλουν κανά ναρκωτικάκι σε τιμή ευκαιρίας. Ποιος θ' αγοράσει σήμερα αυτό το διαμέρισμα; Μια γυναίκα στέκεται σχεδόν καθημερινά στα σκαλάκια μιας πολυκατοικίας. Δεν ζητιανεύει. Δεν δείχνει να τα έχει χαμένα. Δείχνει καθαρή και περιποιημένη. Δεν έχει πού να πάει;
Αναζητώ την ταυτότητα αυτής της πόλης, αλλά ακόμα περισσότερο αναζητώ την ταυτότητα αυτού του λαού κι αυτής της χώρας. Ποιοι είμαστε; Πώς σκεφτόμαστε; με τι πνευματικό υπόβαθρο και ποια καλλιέργεια ψηφίζουμε, καταναλώνουμε, ανακυκλώνουμε τα σκουπίδια μας, οδηγούμε, συμπεροφερόμαστε, βλέπουμε τηλεόραση; Πόσο έτοιμοι ή για πάντα ανέτοιμοι τελικά;

Η Α κι ο Γ έκαναν όνειρα για τη ζωή τους πριν από δυο χρόνια. Ο Γ είναι στα τελευταία του σ' ένα κρεβάτι νοσοκομείου σήμερα. Η Α, επίσης άρρωστη στο πρόσφατο παρελθόν και τόσο αξιοπρεπής που αποτελεί μάθημα για όλους όσοι τη γνωρίζουν, στέκεται ακοίμητος φρουρός στις λίγες μέρες που τους απομένουν ως ζευγάρι.
Αυτοί δεν θα χορέψουν δυστυχώς ένα βαλσάκι σαν βάλσαμο ψυχής στην τελευταία σκηνή της κοινής ζωής τους...