ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΤΩΝ ΠΝΕΥΜΑΤΩΝ

Λοιπόν, το ομολογώ δημόσια. Διάβασα το «Σπίτι των πνευμάτων» 10 χρόνια μετά την πρώτη του έκδοση και ναι, ντρέπομαι που δεν το΄ χα κάνει νωρίτερα. Είχα δει παλιότερα την ταινία που βασίστηκε στο μυθιστόρημα της Αλιέντε και την περασμένη εβδομάδα επεδίωξα να την ξαναδώ, μια που ήταν φρέσκιες οι εντυπώσεις απ’ το βιβλίο. Και απογοητεύτηκα. Θύμωσα μάλιστα. Ξέρω ότι σχεδόν ποτέ οι ταινίες δεν είναι τόσο καλές όσο το πρωτότυπο τους βιβλίο. Παρόλα αυτά, θυμώνω όταν ο σεναριογράφος κι ο σκηνοθέτης έχουν στα χέρια τους τέτοιο υλικό και τέτοιους ηθοποιούς και δεν μπορούν να το αξιοποιήσουν. Αναγνωρίζω πως το μυθιστόρημα της Αλιέντε είναι τεράστιο και πως η ιστορία εκτείνεται σε μεγάλο βάθος χρόνου. Όμως, τη μαγεία αν είσαι μάγος, μπορείς να τη χαρίσεις και μ’ ένα μόνο πλάνο. Η Αλιέντε είναι μάγισσα, όπως μάγος είναι κι ο Μαρκές που σκέφτομαι ότι αν και ένα απ’ τα δικά του θαύματα, όπως το «Έρωτας στα χρόνια της χολέρας» είχε μεταφερθεί στη μεγάλη οθόνη, τα αποτελέσματα θα ήταν εξίσου πεζά.

Αν δεν έχεις διαβάσει το βιβλίο, η ταινία είναι ικανοποιητική. Στην πραγματικότητα όμως, δεν καταλαβαίνεις πουθενά γιατί ο τίτλος μιλάει για πνεύματα ή γιατί η κεντρική ηρωίδα η Κλάρα ήταν πράγματι τόσο ξεχωριστό πλάσμα. Πού είναι στην ταινία εκείνο το σπίτι που ήταν γεμάτο από ετερόκλητο κόσμο, από καναρίνια στα κλουβιά, λουλούδια στα βάζα, γάτες που έτρωγαν βασιλικά, φτωχούς που έβρισκαν θαλπωρή, μάγους, πνευματιστές, τσαρλατάνους, καλλιτέχνες; Κι ανάμεσα τους μοναδική βασίλισσα μα συγχρόνως τόσο ταπεινή, η Κλάρα. Η Κλάρα που πίστευε ότι ο κόσμος είναι ένα θεϊκό αστείο και είναι βλακεία να τον παίρνει κανείς στα σοβαρά αν Αυτός ο ίδιος δεν το έκανε.
Για να μην μιλήσω για την παραποίηση με τις ιστορίες της εγγονής και της κόρης, προφανώς για να μειώσει τη διάρκεια της ταινίας. Χωρίς λόγο βέβαια, γιατί σ’ ένα τέτοιο πληθωρικό βιβλίο, στο τέλος καταλαβαίνεις ότι η κάθε μια έστω και μικρή αναφορά σε κάτι, είχε το δικό της ξεχωριστό νόημα και αποτελούσε πτυχή της γενικής ιστορίας και του μηνύματος που ήθελε να περάσει η συγγραφέας.
Κλείνω με το γενικό ερώτημα του αν τελικά μας χρειάζεται εικόνα σ’ αυτά που οι προσλαμβάνουσες μας έχουν ήδη επεξεργαστεί και εικονογραφήσει.
Πώς άλλωστε να αποδώσει κανείς κινηματογραφικά τη μεγαλειώδη φράση
« […είχε κλίση για έναν μόνο έρωτα. Η δύναμη για κείνο το ακλόνητο αίσθημα την είχε σώσει από τη μετριότητα και τη θλίψη της μοίρας της […]».