Θεατρική Ύβρις

Έλεγα να περάσουν δυο μέρες να συνέλθω απ’ το σοκ της παράστασης που είδα την Παρασκευή το βράδυ έτσι ώστε να την περιγράψω με πιο νηφάλιο τρόπο. Παρόλα αυτά, ακόμα και σήμερα που την σκέφτομαι, με πλημμυρίζει οργή κι αηδία γι’ αυτό που είδα. Το «όνειρο καλοκαιρινής νύχτας» του Σαίξπηρ απ’ το Schaubühne am Lehniner Platz προμηνυόταν άκρως ενδιαφέρουσα παράσταση για το θεατρόφιλο κοινό. Ειδικά για μένα που το εν λόγω έργο είναι απ’ τα αγαπημένα μου κι ο συγγραφέας επίσης, η προοπτική του να το δω από έναν ξένο φημισμένο θίασο, φάνταζε προκλητική. Είχα ακούσει ότι το κείμενο του Σαίξπηρ ήταν απλώς η αφορμή κι ότι η παράσταση θα ήταν μια performance με μουσική, τραγούδια και διαδραστικότητα ανάμεσα σε κοινό και ηθοποιούς.
Ο χώρος, ένα παλιό εργοστάσιο στην Πειραιώς, κοντά στη σχολή Καλών Τεχνών, με μια αίθουσα ειδικά διαμορφωμένη, με κλιματισμό, μεγάλη χωρητικότητα και μοντέρνα διακόσμηση. Στον περίβολο, τραπεζάκια πάνω στα χαλίκια για αναψυκτικά, σνακς και κουβεντούλα πριν ην παράσταση. Η ατμόσφαιρα πέρα για πέρα καλλιτεχνική. Μαζεμένο όλο το enfant gate της θεατρικής Αθήνας, σκηνοθέτες, συγγραφείς, ηθοποιοί, θεατρολόγοι. Η είσοδος στην αίθουσα έγινε απ’ τη σκηνή, με τους ηθοποιούς να μας καλωσορίζουν, να μας προσφέρουν αναψυκτικά και να χαμογελάνε. Ατμόσφαιρα πανηγυριού. Το σόου ξεκίνησε με ζωντανή μουσική και τραγούδι στα γερμανικά. Οι ηθοποιοί χόρευαν στη σκηνή και τράβηξαν και μια κοπέλα απ’ την πρώτη σειρά των θεατών να συμμετέχει στο χορό μαζί τους. Η διαδραστικότητα που λέγαμε. Όταν το τραγούδι τέλειωσε και η κοπέλα επέστρεψε στη θέση της, ένας απ’ τους ηθοποιούς άρχισε να παίζει με το εσώρουχο του. Με πλάτη στο κοινό άρχισε να το μαζεύει απ΄ τις άκρες, μέχρι που το έκανε στρινγκ. Το κατέβασε και ήρθαμε σε επαφή με τη θέα των οπισθίων του. Γύρισε μπροστά μας σε πλήρη αδαμιαία περιβολή με μια μικρή βενετσιάνικη μάσκα να καλύπτει τη γενετήσια του περιοχή και το πέος του να κρέμεται απ’ το στόμα της μάσκας. Άρχισε να το κουνάει ( σ.σ το πέος) σαν να ήταν γλώσσα που κρεμόταν κοροϊδευτικά απ’ το στόμα της μάσκας κι άρχισε τις προγραμματικές δηλώσεις του θιάσου στα γερμανικά με ελληνική μετάφραση σε μια οθόνη ψηλά εν είδη υπέρτιτλων. «Εδώ δεν ήρθατε για να ευχαριστηθείτε, αλλά για να σας πονέσουμε. Μάλιστα, τώρα ήταν σαφές τι θα επακολουθούσε. Μάλιστα, παίζοντας με το πέος του είπε ξαφνικά στ’ αγγλικά «Oh that’s a hair» και πιάνοντας την τρίχα κατέβηκε στους θεατές και την προσέφερε με περισσή ευγένεια στην κοπέλα που είχαν ανεβάσει στη σκηνή λίγα λεπτά πριν. Δεν ξέρω πώς αισθάνθηκε η καημένη… Για τις υπόλοιπες 2 ώρες χωρίς διάλειμμα ήμασταν υποχρεωμένοι να υποστούμε όλο αυτό ο φρικώδες θέαμα με άντρες ντυμένους σαν τραβεστί, με πόρτες που ανοιγόκλειναν αποκαλύπτοντας ηθοποιούς καθισμένους σε λεκάνη τουαλέτας, με ηθοποιό που παρίστανε έναν τέλειο αυνανισμό μπροστά μας και την απαραίτητη εκσπερμάτιση έχοντας προσαρμόσει ένα ομοίωμα πλαστικού πέους στο δικό του που την ύστατη στιγμή εξερράγη και τον περιέλουσε με νερό… Στο βάθος όλων αυτών, ο χαρούμενος νεανικός έρωτας του έργου του Σαίξπηρ μετατράπηκε σε ένα αέναο κυνηγητό ανάμεσα σε άντρες τραβεστί και γυναίκες που θύμιζαν εκδιδόμενες χορεύτριες στη Μπανγόνγκ, μαλλιοτραβήγματα, ξύλο και σεξουαλικά υπονοούμενα υπό τους ήχους της γερμανικής μουσικής κάτι ανάμεσα σε heavy metal και μπαλάντας.
Η οικειοθελής αποχώρηση απ’ την αίθουσα, έτσι όπως αυτή ήταν διαμορφωμένη, ήταν αδύνατη. Ακόμα και μια αδιαθεσία να σε έπιανε, ήσουν αναγκασμένος να παραμείνεις στη θέση σου. Αθάνατη Ελλάδα με τις όπως να’ ναι κατασκευές για τα πάσης φύσεως φεστιβάλ…
Στο τέλος, είδαμε ξανά την περιβόητη σκηνή μάσκας – πέους με τον ηθοποιό που το έκανε στην αρχή να το κάνει τώρα σε συνάδελφο του, κουνώντας του βεβαίως συγχρόνως το πέος.
Το κοινό χειροκρότησε ξέφρενα φέρνοντας το θίασο πέντε έξι φορές στη σκηνή και φωνάζοντας Μπράβο, Μπράβο.
Η φρίκη μου για ό,τι είχα περάσει ήταν απερίγραπτη. Παρακολουθώ ανελλιπώς θέατρο τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια με μέσο όρο παραστάσεων τις τριάντα τη σεζόν. Ασχολούμαι με το θέατρο από το 1993 και το θεωρώ σπουδαία μορφή τέχνης. Κάτι τέτοιο όμως, σαν το θέαμα της Παρασκευής δεν έχω ξαναδεί ποτέ. Δεν μ’ ενόχλησε το γυμνό, ούτε το παίζω ηθικολόγος, αλλά όλο αυτό είναι πέρα από κάθε λογική και δεν εξυπηρετεί σε τίποτα. Δεν το υπαγορεύει ούτε το κείμενο, ούτε η παράσταση. Και θυμώνω που ο γερμανικός θίασος είχε το θράσος να χρησιμοποιήσει ένα κλασικό αριστούργημα του Σαίξπηρ για να μας σοκάρει και να μας χλευάσει.
Και το χειρότερο απ’ όλα ήταν η ενθουσιώδης αντίδραση του κοινού στο τέλος. Κι όπως πολύ σωστά είπε άνθρωπος του θεάτρου off the record την επόμενη μέρα, «αν το έκανε αυτό έλληνας σκηνοθέτης, θα τον είχαν ξεσκίσει». Κι έχει δίκιο.

Ναι, αγαπημένε γερμανικέ θίασε, να μας ξανάρθεις, εδώ στη γη των ξενομανών και φαντασμένων. Πουλάμε την ψυχή μας για μεταμοντέρνες παραστάσεις. Τόσο, που το Υπουργείο Πολιτισμού δεν δίνει τα λεφτά των επιχορηγήσεων στους εδώ θιάσους τα τελευταία δύο χρόνια, για να πληρώσει τα δικά σας έξοδα. Μόνο που την άλλη φορά, να μας προειδοποιήσετε ότι πρόκειται για τσόντα για να συμμετέχουμε όσοι τυχόν το επιθυμούμε σε μια παρτούζα επί σκηνής υπό τους ήχους κάποιου κλασικού συγγραφέα του οποίου τα κόκκαλα θα τα κάνουμε να τρίζουν απ’ τα ηχηρά ντεσιμπέλ της μουσικής μας.