Δούλες του Ζενέ από το Θέατρο της Οδού Κεφαλληνίας

Σκέφτομαι κάθε φορά που βλέπω μια αξιόλογη παράσταση στο θέατρο πώς μια καλή σκηνοθεσία σε κάνει να έχεις προς στιγμήν την ψευδαίσθηση ότι άλλο είναι το έργο που έγραψε ο συγγραφέας και διαφορετικό αυτό που παρουσιάζεται μπροστά σου. Μιλάω βέβαια από τη θετική πλευρά του πράγματος γιατί σίγουρα υπάρχει και η αρνητική, όταν ο σκηνοθέτης διαστρεβλώνει εντελώς τη φωνή του συγγραφέα. Αλλά αυτό δεν ισχύει στη συγκεκριμένη περίπτωση όπου η σκηνοθεσία του Λευτέρη Βογιατζή πραγματικά απογείωσε το τρομακτικο κείμενο του Ζενέ και του έδωσε καινούργιες προεκτάσεις. Απλό σκηνικό, χωρίς περιττά στολίδια, μ’ έναν πάγκο στη μέση που αργότερα θα «ντυθεί» πολυτελές κρεββάτι και ολόγυρα βάζα με λουλούδια για να σηματοδοτήσει την ατμόσφαιρα θανάτου που πρόκειται να έρθει. Ήδη η έναρξη σηματοδοτείται με τη είσοδο της Κυρίας που δεν παίρνει όμως θέση στη σκηνή, αλλά κάθεται σε μια καρέκλα σαν ένας κανονικός θεατής. Η ηθοποιός κταφέρνει να περάσει απαρατήρητη. Όλοι νομίζουν ότι πράγματι είναι θεατής. Η παρουσία της εκεί όμως μ΄αυτόν τον τρόπο εξυπηρετεί το ρόλο που θα διαδραματίσει στη συνέχεια . Η Κυρία έχει στοιχειώσει με την ύπαρξη της τις δυο αδερφές υπηρέτριες Κλαιρ και Σολάνζ. Όταν λείπει, εκείνες εξωτερικεύουν όλο το μίσος τους γι’ αυτήν. Σχεδιάζουν να τη σκοτώσουν, αλλά συγχρόνως τη μιμούνται κιόλας φορώντας τα ρούχα της και υποδυόμενες την Κυρία μέσα στο ίδιο της το υπνοδωμάτιο. Η μια μάλιστα έχει και παράνομη σχέση με τον Κύριο. Θέλουν να αφαιρέσουν τα πάντα από την Κυρία μέχρι και την ίδια της τη ζωή, αλλά συγχρόνως τη φοβούνται. Στο βάθος του μυαλού τους χτυπάει πάντα το καμπανάκι (υπέροχο εύρημα το μικρό ξυπνητήρι της παράστασης λίγο πριν τον υποτιθέμενο στραγκαλισμό) για να τους θυμίσει ότι η θέση τους είναι να υπηρετούν τον ισχυρό κι όχι να τον εξοντώσουν. Όταν μάλιστα ο Κύριος που από δική τους δολοπλοκία έχει εμπλακεί σε μια υπόθεση κλοπής και κρατείται στη φυλακή, τηλεφωνεί για να αναγγείλει την απελευθέρωση του, φοβούνται ότι τα σχέδια τους θ’ αποκαλυφθούν. Η κυρία πανταχού παρούσα στο σπίτι έστω και όχι πάντα δια της φυσικής της παρουσίας, αλλά διαρκώς κολλημένη στο μυαλό και τα συναισθήματα τους, μια περσόνα- έμμονη ιδέα, κάνει την είσοδο της. Μπροστά της η Κλαιρ και η Σολάνζ ξαναπαίρνουν τους ρόλους των υπηρετριών. Η Κυρία μπερδεύει πάντα το όνομα της μιας με την άλλη. Άλλωστε τι σημασία έχει; Δυο πανομοιότυπες υπηρέτριες είναι. Αν δεν είχαν όνομα θα ήταν και καλύτερα. Θα μπορούσαν απλώς να κινούνται, να κάνουν δουλειές, να φροντίζουν τα ρούχα και τις περούκες της Κυρίας, να τη σερβίρουν το βραδυνό της τήλιο. Μόνο που αυτό το βράδυ, το τήλιο θα περιέχει και ισχυρό δηλητήριο. Έχουν αποφασίσει να τη σκοτώσουν. Τα έχουν σκεφτεί όλα μέχρι τελευταίας λεπτομέρειας. Την ύστατη στιγμή όμως, η Κυρία παρατηρεί το ξεκρέμαστο ακουστικό του τηλεφώνου. Αναγκάζονται να της πούνε ότι ο Κύριος βγήκε από τη φυλακή και την περιμένει σ’ ένα ακριβό ξενοδοχείο. Η Κυρία συνέρχεται από τη θλίψη στην οποία είχε περιέλθει λόγω της κατάστασης του Κυρίου. Παίρνει πίσω τα ρούχα που τους χάρισε σε μια έκρηξη φιλανθρωπίας κι ετοιμάζεται να φύγει σε εκστατική κατάσταση. Η Σολάνζ αργοπορεί επίτηδες να της φωνάξει ταξί για να προλάβει η Κλαιρ να την πείσει να πιει το τήλιο που μπροστά στην αναμονή της ακριβής σαμπάνιας που θα γευτεί με τον καλό της, της φαίνεται τώρα αποκρουστικό. Η τύχη της εξουσίας. Η Κυρία θα φύγει αλώβητη κι όμορφη όπως πάντα. Οι δυο αδερφές, αντιμέτωπες με την σκληρή πραγματικότηατα που τις περιμένει, μην μπορώντας να ξεφύγουν από την παγίδα που οι ίδιες έστησαν γύρω τους, παίζουν για τελευταία φορά το παιχνίδι. Η Κλαιρ ντύνεται Κυρία και πίνει το τήλιο που η ίδια είχε ετοιμάσει νωρίτερα στο πιο ακριβό σερβίτσιο. Αφήνει την τελευταία της πνοή σαν Κυρία στο κρεββάτι της Κυρίας, στην αγκαλιά της αδερφής και συνεργού της. Ολόγυρα, τα λουλούδια φωτογραφίζουν την εικόνα σαν τα άνθη που κοσμούν έναν τάφο. Το ερώτημα είναι ποιος κείται πεθαμένος και τι αντιπροσωπεύει αυτός ο νεκρός. Και ποιον διέσωσε ο συγγραφέας και γιατί;