ΑΛΠΕΙΣ

-Θα μείνει στην ιστορία του κινηματογράφου αυτή η ταινία;

-Ποια σου άρεσε περισσότερο, αυτή ή ο "Κυνόδοντας"¨;

-Εξαιρετική σκηνοθεσία.

-Αυτό το μονότονο παίξιμο κουράζει.

Μόλις διάβασες κάποιες απ' τις ατάκες που εκφράζουν προβληματισμό μετά το τέλος της αβαν πρεμιέρ των "Άλπεων" χθες το βράδυ.

Ο κινηματογράφος ασφυκτικά γεμάτος. Μετά βίας βρίσκουμε δυο θέσεις στο πλάι. Ωστόσο, μετά το διάλειμμα παρατηρώ κάποιες λίγες απώλειες. Δεν άντεξαν ως το τέλος, σκέφτομαι.

Στέκω αμήχανη γύρω από μια σωστή (sic), με κινηματογραφικούς όρους κριτική αποτίμηση της ταινίας. Δεν είμαι ειδικός του κινηματογράφου, έχω χάσει πολλά μεγάλα αριστουργήματα από καταβολής του, έχω δει και αρκετά blockbusters αλλά θεωρώ ότι ανήκω στο ψαγμένο κοινό. Δεν λέω όχι στο να δοκιμάσω να δω τα πάντα.

Θυμάμαι στον "Κυνόδοντα" είχα πάει με μεγάλες προσδοκίες κι έφυγα απογοητευμένη. Είχε στα χέρια του ένα δυνατό θέμα και το άφησε να ξεφουσκώσει. Εμένα κάπως με "ξενέρωσε". Ίσως επειδή και το θέμα του εγκλωβισμού και της πάσης φύσεως φυλάκισης δεν μου πάει καθόλου ιδιοσυγκρασιακά.

Όμως, οφείλω να αναγνωρίσω ότι ο Λάνθιμος γράφει την δική του προσωπική ιστορία στη μεγάλη οθόνη. Ανοίγω παρένθεση γιατί πρέπει ν' αναφέρω και τη θεατρική του σκηνοθεσία πέρυσι στον "Πλατόνοφ" του Τσέχωφ. Εδώ θα είμαι απόλυτη γιατί μπορώ να υποστηρίξω περισσότερο τη γνώμη μου έχοντας σχέση με το θέατρο. Το σανίδι τον πετάει έξω. Κλείνω παρένθεση κι εξακολουθώ για τα χθεσινά:

Οι "Άλπεις" είναι τρομακτικές και προκαλούν δέος, όπως ακριβώς και η συνονόματη τους οροσειρά. Έχουν ατμόσφαιρα νεκροτομείου. Ο φωτισμός είναι εκπληκτικός, οι λήψεις μεγαλειώδεις, οι λεπτομέρειες απολύτως προσεγμένες. Τα τονίζω αυτά γιατί αποκτούν μεγαλύτερη σημασία αν αντιληφθεί κανείς ότι το μπάτζετ του Λάνθιμου δεν είναι απεριόριστο. Το να μιλάνε δυο άνθρωποι κι η κάμερα να εστιάζει στο καλαμάκι με το οποίο ρουφάει τον καφέ του ο ένας, έχει μια τεχνική και καλλιτεχνική ιδιαιτερότητα. Το να εστιάζεις στα χέρια που ανταλλάσσουν χειραψία, επίσης. Ο Λάνθιμος χειρίζεται μ' επιδεξιότητα τα εξωλεκτικά σήματα επικοινωνίας.

Οι χαρακτήρες που υποδύονται οι ηθοποιοί του μιλάνε σαν αυτόματα. Ρομποτάκια που λένε τέρατα χωρίς καμιά συναισθηματική απόχρωση στη φωνή. Αυτό μπορεί είτε να σ' εκνευρίσει εντελώς είτε να σε καθηλώσει ή ακόμη και να το συνηθίσεις οπότε να σταματήσεις να το προσέχεις. Θα τολμήσω να πω μάλιστα ότι αν σωστά μαντεύω, ο Λάνθιμος ενδιαφέρεται ελάχιστα για τον προφορικό λόγο κι επικεντρώνεται στο βλέμμα ή στην κίνηση ή σε ό, τι άλλο.

Δεν θα εκπλαγώ αν στο μέλλον κάνει ταινία με ελάχιστο ή καθόλου λόγο.

Ο Λάνθιμος έχει ένα δικό του χιούμορ. Έξυπνο χιούμορ που δύσκολα εντοπίζεται σε μια επιπόλαιη ανάγνωση. Θα σου δώσω ένα παράδειγμα:

Βλέπουμε μια αίθουσα χορού για ερασιτέχνες χορευτές μέσης ηλικίας (έχουν τον χορό σαν χόμπυ, παρακολουθούν μαθήματα σε σχολή και πάνε να χορέψουν μια φορά την εβδομάδα ή τον μήνα σε κάποιον χώρο). Ένα ζευγάρι μας τραβάει την προσοχή. Αυτός μικροκαμωμένος γύρω στα 60, η ντάμα του πολύ ψηλότερη κι ο ορισμός της νταρντάνας. Ανεβαίνουν στην πίστα και στροβιλίζονται. Το κοινό γελάει. Γιατί γελάει; Τι του φαίνεται αστείο; κοροϊδεύει το αταίριαστο οπτικά ζευγάρι ή επειδή όταν προβάλλεται ωμή κι αφτιασίδωτη η πραγματικότητα, το γέλιο προκύπτει από αμηχανία;

Στο mainstream σινεμά, η παραπάνω σκηνή θα είχε ντυθεί με το γνωστό παραμύθι που αρέσει σε όλους μας. Οι πρωταγωνιστές θα ήταν παραπάνω από ευπαρουσίαστοι, απόλυτα ταιριαστοί και με διάχυτο τον ερωτισμό που θα συνυπήρχε αρμονικά με το παθιασμένο και πολλά υποσχόμενο ταγκό που χόρευαν.

Ο Λάνθιμος τολμά και πετάει το παραμύθι στα σκουπίδια. Με άλλα λόγια, μέσα από την ψευδαίσθηση που προκαλεί η τέχνη, τσαλακώνει την ίδια την ψευδαίσθηση. Μαγικό!

Όσον αφορά στο θέμα των "Άλπεων", δεν θα μιλήσω για την πρωτοτυπία του αλλά για την "παρέκκλιση"του απ' τη λογική. Ακόμα περισσότερο, γιατί αυτή η σεναριακή παρέκκλιση είναι αποδεκτή ως το απολύτως φυσιολογικό απ' αυτούς που ακούνε την πρόταση των μελών της ομάδας των Άλπεων.

Last but not least που λένε κι οι Αγγλοσάξωνες, ακόμα και να δεις την ταινία και να μην σου αρέσει καθόλου, δεν είναι δυνατόν να μην σου κινήσει το ενδιαφέρον η εκφραστικότητα της Αγγελικής Παπούλια. Χωρίς υπερβολές, το πιο κινηματογραφικό πρόσωπο της εγχώριας παραγωγής μας.

Περισσότερα επί της μεγάλης οθόνης...