Οι ευαίσθητοι μετανάστες του Φατίχ Ακίν.

Τον Φατίχ Ακίν τον έμαθα την Κυριακή που μας πέρασε, όταν είδα την «Άκρη του ουρανού».
Άκρως ποιητική ταινία, αποτελεί παράδειγμα του ότι η πραγματική τέχνη αναδεικνύεται απ’ τα απλά κι όχι απ’ τα περιττά φτιασίδια, δικαιώνοντας έτσι και το σοφό αρχαίο ρηθέν «Ουκ εν τω πολλώ το ευ».
Η θετική εντύπωση μου γι’ αυτόν ενισχύθηκε όταν είδα και το «Μαζί ποτέ» (έπαινοι στο dvdάδικο της γειτονιάς για τη συλλογή του) που αποτελεί το πρώτο μέρος της τριλογίας του στην οποία εντάσσεται και «Η άκρη του ουρανού».
Ο Φατίχ Ακίν είναι μόνο 34 χρονών κι όμως ήδη το όνομα του έχει κάνει αίσθηση στο σοβαρό κινηματογραφικό στερέωμα. Τουρκικής καταγωγής ο ίδιος αλλά γεννημένος στο Αμβούργο μεταφέρει αυτή του την περιπλάνηση ανάμεσα στη χώρα καταγωγής και στη χώρα ανατροφής με πολύ συγκινητικό και επίκαιρο τρόπο.

Όσοι έχουν έρθει σε επαφή με μετανάστες, όσοι είναι ευαισθητοποιημένοι στα θέματα μεταναστών ή όσοι υπήρξαν παιδιά μεταναστών σίγουρα μπορούν να καταλάβουν την κινηματογραφική γλώσσα του Ακίν. Συχνά τα παιδιά των μεταναστών αρνούνται να μιλήσουν τη γλώσσα των γονιών τους και κάνουν ό, τι μπορούν για να αφομοιωθούν πλήρως από τη νέα πατρίδα, για να γίνουν αποδεκτοί, για να αποφύγουν την ετικέτα του «ξένου» και τα «χτυπήματα» των ρατσιστών.
Αυτός ο νόστος για την πατρίδα που κυλάει στο αίμα, η πραγματικότητα που μεταφράζεται σε μια νέα πατρίδα και μια νέα γλώσσα, οι βαθειά ριζωμένες παραδόσεις αλλά και η συνειδητή ή ασυνείδητη απόρριψη τους συναντιούνται στους ήρωες των δύο ταινιών του κι αντιμετωπίζονται σκηνοθετικά και σεναριακά με φυσιολογικό κι ευτυχώς απενοχοποιημένο τρόπο.

Στο πρώτο μέρος της τριλογίας του με θέμα «Έρωτας- Θάνατος- Διάβολος», στέκεται η ταινία «Μαζί ποτέ» (πρωτότυπος τίτλος στα γερμανικά «Gegen die Wand», στα αγγλικά «Head-On», στα τουρκικά «Duvara Karşı»).

Ο Τσάιτ ένας σαρανταπεντάρης αλκοολικός κάνει μια αποτυχημένη απόπειρα αυτοκτονίας και καταλήγει σ’ ένα κέντρο ψυχικής αποκατάσταστης. Εκεί γνωρίζει την Σιμπέλ μια εικοσάχρονη τουρκάλα που μάταια αποπειράθηκε ν’ αυτοκτονήσει κόβοντας τις φλέβες της και γίνεται αποδέκτης μιας παράξενης πρότασης. Η Σιμπέλ του προτείνει να παντρευτούν με λευκό γάμο σε μια προσπάθεια να ξεφύγει απ’ τα δεσμά της αυστηρής της οικογένειας. Ο Τσάιτ που έχει γερμανοποιηθεί τόσο ώστε να ξεχάσει σχεδόν την μητρική του γλώσσα, διστάζει αρχικά, αλλά στη συνέχεια δέχεται. Η Σιμπέλ μετά τον γάμο απολαμβάνει πλήρως την ελευθερία της διασκεδάζοντας κάθε βράδυ και εναλλάσσοντας ερωτικούς συντρόφους. Ο Τσάιτ αρχικά είναι αδιάφορος απέναντι της αλλά σύντομα εμπλέκεται με οδυνηρό τρόπο.

Στο δεύτερο μέρος της τριλογίας του, «Η άκρη του ουρανού»( πρωτότυπος τίτλος στα γερμανικά «Auf Der Anderen Seite», στα αγγλικά «The edge of heaven», στα τουρκικά «Yasamin Kiyisinda») καταγράφει τις ζωές έξι ανθρώπων, τεσσάρων τούρκων και δυο γερμανών που δεν συναντιούνται πάντα μεταξύ τους, αλλά που γυρνάνε σ’ ένα γαϊτανάκι οργής, θρήνου, απώλειας, θανάτου και συγχώρεσης.
Με κυκλικές επαναλήψεις ανάμεσα στους δυο τόπους, τη Γερμανία και την Τουρκία, ο σκηνοθέτης πραγματεύεται το ευαίσθητο θέμα της συγχώρεσης και της αποδοχής ανάμεσα σε γονείς και παιδιά πηγαίνοντας ένα βήμα παραπέρα το γνωστό «αμαρτίαι γονέων παιδεύουσι τέκνα».

Ο Αλί, Τούρκος μετανάστης στο Αμβούργο, γνωρίζει τη Γέτερ, πόρνη τουρκικής καταγωγής, την οποία παρακαλεί να μείνει μαζί του επί πληρωμή. Όταν η Γέτερ πεθαίνει, ο γιος του Αλί, Νεζάτ, καθηγητής λογοτεχνίας στο Αμβούργο, θ’ αναζητήσει την κόρη της Γέτερ Αϊτέν, μια πολιτική ακτιβίστρια την οποία καταζητεί η τουρκική αστυνομία. Ενώ ο Νεζάτ αποφασίζει να μείνει στην Κωνσταντινούπολη, η Αϊτέν θα καταφύγει στη Γερμανία για πολιτικό άσυλο.

«Μαζί ποτέ»
Χρυσή Άρκτος στο Κινηματογραφικό Φεστιβάλ Βερολίνου, 2004
Βραβείο FIPRESCI, 2004
5 βραβεία Lola in Gold του Deutscher Filmpreis
Καλύτερη ταινία
Καλύτερη σκηνοθεσία
Καλύτερος Α' Γυναικείος ρόλος
Καλύτερος Α' Αντρικός ρόλος
Καλύτερη φωτογραφία
Βραβείο Gilde-Filmpreis της Filmmesse Leipzig, 2004
Βραβείο Silver Mirror Award στο Φεστιβάλ Ταινιών του Όσλο
Δυο Ευρωπαικά Βραβεία Κινηματογράφου (Europäischer Filmpreis), 2004
Καλύτερη Ταινία 2004
Καλύτερη σκηνοθεσία
Βραβείο Goya (καλύτερη ευρωπαϊκή ταινία 2005)

«Η άκρη του ουρανού»
Βραβείο Σεναρίου στο Φεστιβάλ Κανών 2007

Οικουμενικό Βραβείο Φεστιβάλ Κανών 2007

Βραβείο Lux Καλύτερης Ταινίας 2007 - Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο