Τετάρτη, Οκτωβρίου 04, 2006

Του Paul Eluard

La Courbe de tes yeux

La courbe de tes yeux fait le tour de mon coeur,
Un rond de danse et de douceur,
Auréole du temps, berceau nocturne et sûr,
Et si je ne sais plus tout ce que j'ai vécu
C'est que tes yeux ne m'ont pas toujours vu.
Feuilles de jour et mousse de rosée,
Roseaux du vent, sourires parfumés,
Ailes couvrant le monde de lumière,
Bateaux chargés du ciel et de la mer,
Chasseurs des bruits et sources des couleurs,
arfums éclos d'une couvée d'aurores
Qui gît toujours sur la paille des astres,
Comme le jour dépend de l'innocence
Le monde entier dépend de tes yeux purs
Et tout mon sang coule dans leurs regards.

Το ποίημα ξεκίνησε να γράφεται τον Οκτώβριο του 1924 και ολοκληρώθηκε τον Αύγουστο του 1926.

Η καμπύλη των ματιών σου

Η καμπύλη των ματιών σου κυκλώνει την καρδιά μου,
σ’ έναν κύκλο χορού και γλύκας
φωτοστέφανο στον χρόνο, λίκνο νυχτερινό και σίγουρο.
Κι αν δεν ξέρω πια τίποτα απ’ όσα έζησα,
είναι που τα μάτια σου δεν μ’ έβλεπαν πάντα.
Φύλλα της ημέρας κι αφρός δροσοσταλιάς,
καλαμιές στον άνεμο, αρωματισμένα χαμόγελα
φτερά που καλύπτουν τον φωτεινό κόσμο
καράβια φορτωμένα ουρανό και θάλασσα.
Διώκτες θορύβων και πηγές χρωμάτων
Αρώματα που εκκολάπτονται σε μια φωλιά
που ξαπλώνει πάντα στο αχυρένιο στρώμα των άστρων
Όπως η μέρα κρέμεται απ’ την αθωότητα
ο κόσμος όλος κρέμεται απ’ τα αγνά σου μάτια
κι όλο μου το αίμα κυλάει μες το βλέμμα τους.


(Η μετάφραση από τα γαλλικά στα ελληνικά είναι της Αλεπούς).

12 σχόλια:

bebelac είπε...

Ωραίο το ποίημα αλεπού μου...
Και τι κρίμα που δεν μου έρχεται η επιθυμία να το χαρίσω σε κανέναν!

Χαρτοπόντικας είπε...

Πολύ τρυφερό αλεπού!

114ΛΕΞΕΙΣ είπε...

Πόσο όμορφο!

Σαν γλυκό του κουταλιού
η ωραιότητα των πραγμάτων
παρασέρνει
τη γεύση της ασχήμιας.

Ανώνυμος είπε...

Η μτφ είναι εξαιρετική

Кроткая είπε...

Μου θύμησε το "Μια βόλτα στα βαθιά μαζί σου".
Πολύ όμορφο -κι ας μην τον πολυσυμπαθούσα τον Ελυαρ.

Φιλιά Αλεπούδιους!

οι σκιές μιλάν είπε...

Ένα-δυο ημιτελείς παρατηρήσεις, αν μου επιτρέπετε.

Στχ. 1: Μεταφράζετε το "courbe" ως καμπύλη. Ωστοσο, αν καταλαβαίνω καλα νομίζω ο Ελυαρ μιλά για την "κούρβα" των ματιών, το βαθούλωμα ή κρατήρα τους αν είναι δόκιμος ο όρος, ζητώντας να δώσει το "δοχείο" οπου όλα τα υπόλοιπα φιλοξενούνται.

Στχ.2 τα δύο γαλλικά εμπρόθετα, θα τα βρίσκα καλύτερα μετεφρασμένα με επίθετα "κυκλικός" και "γλυκός" χορός για να "χορεύει" και να γλυστρά καλύτερα και η γλώσσα στο ελληνικό κείμενο.

Στχ. 3 το φωτοστέφανο στα ελληνικά είναι συνδεμένο με τη θρησκευτική ζωη και υποδηλώνει μια αγιότητα. Στο γαλλικό κείμενο παίζει ο ποιητής με την αντίθεση λαμψης και σκοτεινάγρας στον ιδιο στίχο aureole vs. nocturne.

Στχ. 4-5 Μ'αρέσει πολύ ο τρόπος που μεταφράζεις εδώ.

...

Πρέπει να σταματήσω γιατί θα κολλήσω εδώ για το υπόλοιπο της μέρας και θα 'ταν άδικο για τ'άλλα που χρειάζονται να γίνουν. Σα γενική μόνο παρατήρηση, κοιταξτε λίγο την τονικότητα του ελληνικού κειμένου.

Πάντως, πολύ όμορφη η προσπάθεια σας αλεπού πάνω σε μια δουλειά (τη μεταφραστική) που είναι εξαιρετικά δύσκολη.

Φιλικά και καλοπροαίρετα.

Αλεπού είπε...

@bebelac
Καλημέρα φιλενάδα. Εγώ στο δίνω με την ευχή να το χαρίσεις σύντομα κάπου.
@χαρτοπόντικας
Ευχαριστώ καλό ποντίκι!
@padrazo
Χαίρομαι που σ' αρέσει.
@anonymous
:-)
@krotkaya
Φιλιά κι από μένα
@οι σκιές μιλαν
Χαίρομαι για το ότι διαβάσατε προσεκτικά την μετάφραση καθώς και γαι τις επισημάνσεις που μου κάνετε. Την μετάφραση την έκανα στα γρήγορα και βέβαια δεν διατηρώ το αλάθητο γι' αυτό τόλμησα και εξέθεσα εαυτόν. Επιπλέον, έχω επίγνωση του πόσο δύσκολο είναι να "μεταφράσεις" την τονικότητα.
Πάντως επί του σχολίου σας, ανταπαντώ τα εξής:
το courbe είναι κούρβα, αλλά είναι και καμπύλη και επέλεξα τη 2η λέξη γιατί τη βρήκα πιο ελληνική και πιο ποιητική. Θέλω να πιστεύω ότι εννοούσε όλη την κοιλότητα (και των φρυδιών). Για το κυκλικός και γλυκός, έχετε πολύ δίκιο ( δεν μου πέρασε καθόλου απ' το μυαλό). Επίσης, ενδιαφέρουσα η αντίθεση aureole nocturne. Κρατώ όμως τη λέξη φωτοστέφανο, γιατί ο ποιητής τείνει να αγιοποιήσει το αντικείμενο του έρωτα του.
Αυτά και σας ευχαριστώ και πάλι!

οι σκιές μιλάν είπε...

@ Αλεπού
Η αλήθεια είναι πως η διακριση σε ποιητικές και μη λέξεις είναι κάπως ριψοκίνδυνη κι οδηγεί σε αποκλεισμούς καμια φορά περιττούς. Αλλά αυτό θα το ξέρετε καλύτερα από μένα.
Σκεφτόμουνα το περί κούρβας. Ίσως έχετε δίκιο. Αν αποκλείσετε το "κοίλο" σα μεταφραστικό ισοδύναμο και κρατήσετε το καμπύλη, μπορείτε ν'αλλάξετε το ρήμα σε "κλείνει" ή "αγκαλιάζει"..Επουσιώδες όμως. Μια σημείωση ακόμα πάνω στην αντίθεση. Επιμένετε στο φωτοστέφανο. Δεκτό..Θυμηθείτε όμως οτι ο Ελυάρ είναι Γάλλος και στον γαλλικό καθολικισμό του '20 φωτοστέφανο με την σημασία που αποκτά στην ελληνορθόδοξη παράδοση δεν υπάρχει.
Αμφιβάλλω επίσης για την ποιητική πρόθεση της αγιοποίησης, όταν προέρχεται από κάποιο σαν τον Ελυάρ.

Ευχαριστώ πολύ για τον καλοπροαίρετο διάλογο. Να γινόταν λιιιγο πιο συχνά στη μπλογκόσφαίρα..

markos-the-gnostic είπε...

καλά αλπώπηξ μου
ΤΕΛΕΙΟ
ιδίως το
"Κι αν δεν ξέρω πια τίποτα απ’ όσα έζησα,
είναι που τα μάτια σου δεν μ’ έβλεπαν πάντα."
Και η μετάφραση όμως τέλεια!!

NinaC είπε...

Δεν βλέπω να γίνεται μνεία για την καθοριστική μου συμβολή επί της μετάφρασης, παρόλο που ενοχλήθηκα στο γραφείο μου εν ώρα υπηρεσίας και ΔΕΝ είχα και λεξικό εκεί!!!

Αλεπού είπε...

@markos
Κι εμένα αυτό το δίστιχο μου άρεσε πολύ!
@lizard
Σας merci απεριόριστα...
@composition doll
Σας ενοχλήσαμε για μια λέξη και το κάνετε θέμα. Τς, τσ, τσ

Ανώνυμος είπε...

Ο Ελυάρ υπήρξε και ειναι ακόμη από τους πιο αγαπημένους.