Δευτέρα, Νοεμβρίου 19, 2007

Περσέπολις


Το καλοκαίρι νομίζω πρόσεξα για πρώτη φορά αφίσα που διαφήμιζε την "Περσέπολη"και την είχα βάλει στα υπόψιν του χειμώνα.

Ο στόχος επετεύχθη πριν μια βδομάδα σ΄ένα κατάμεστο Αττικόν που ήταν άλλωστε και ο μόνος κινηματογράφος που την έπαιζε κατ' αποκλειστικότητα. (Αυτή τη βδομάδα, διάβασα ότι παίζεται και αλλού).

Τον τίτλο "Περσέπολις" έδωσε η Μαρζάν Σατραπί εξιστορώντας την ιστορία της ζωής και της οικογένειας της από το 1978 και τις τελευταίες μέρες του Σάχη στην εξουσία μέχρι το 1994 και την μετανάστευση της στο Παρίσι.

Δεκαέξι χρόνια περάσανε μπροστά απ' τα μάτια μας μέσα από τις φιγούρες ενός πολύ καλοφτιαγμένου κόμικ και με ανάγκη να ειπωθούν εξαιρετικά σοβαρά πράγματα με απλό, όχι όμως και απλοϊκό τρόπο.

Η ιστορία που κατέγραψε η Σατραπί είναι η ιστορία της πατρίδας της και οι αλλαγές που βίωσαν οι άνθρωποι στην καθημερινότητα τους όταν το καθεστώς του Χομεϊνί επέβαλλε έντονο θρησκευτικό κλίμα, ανελευθερία και καταπίεση.

Το ότι η ηρωίδα προέρχεται από μια οικογένεια διανοούμενων δίνει περισσότερο ενδιαφέρον στην ιστορία, αφού οι βαθειές κοινωνικοπολιτικές αλλαγές τους πλήττουν άμεσα.

Το γεγονός ότι η συγγραφέας είχε την τύχη να γεννηθεί στην Ανατολή από προοδευτικούς γονείς και να φύγει για τη Δύση ωθούμενη και τις δυο φορές απ' τους γονείς της, απαλλάσσει την αφήγηση της ταινίας απ' τα κλισέ, τα μελό και το δήθεν διανοουμενίστικο κλίμα.

Η Σατραπί δεν φτιάχνει κόμικ απλώς για να γελάσουμε. Στη ζωή άλλωστε το γέλιο και το κλάμα οφείλουν να συνυπάρχουν κι αυτό μιμείται σε ιδανικές συνθήκες και η Τέχνη. Το κόμικ της, δεν απευθύνεται σε μικρά παιδιά γιατί βρίθει κοινωνικών και πολιτικών γεγονότων που τα μικρά παιδιά δεν θα μπορέσουν να καταλάβουν.

Επέλεξε όμως να μας μιλήσει για τη ζωή της με κόμικ, σαν μια προσπάθεια ίσως να επαναφέρει στη μνήμη της τον τρόπο με τον οποίο εκείνο το μικρό κορίτσι των 6 και 7 χρόνων βίωνε αυτές τις αλλαγές από την αλάνα που έπαιζε με τα γειτονόπουλα μέχρι την ατίθαση εφηβεία, την ενηλικίωση, το ταξίδι, τον γάμο, το διαζύγιο και το τελικό φευγιό.

Το θέμα που πραγματεύεται η Σατραπί, εκτός των άλλων, είναι και θέμα ταυτότητας. Η νεαρή Μαρζάν βιώνει έναν ρατσισμό στην Αυστρία που πάει να σπουδάσει βγαίνοντας για πρώτη φορά απ' τη χώρα της. Προσπαθεί να εξομοιωθεί με τους ντόπιους εκεί κι όταν αντιλαμβάνεται τη δυσκολία ενσωμάτωσης, κυριεύεται απ' τον νόστο για την πατρίδα της. Τα λίγα χρόνια που θα προσπαθήσει να ζήσει ξανά στην Τεχεράνη θα της δώσουν ένα ακόμα μάθημα του πώς είναι να νιώθεις ξένος στην ίδια σου τη χώρα. Αυτή τη φορά θα φύγει οριστικά, αφού θα έχει κάνει τον προσωπικό της κύκλο. Στη νέα της πατρίδα η Μαρζάν κουβαλάει παλιό, πολύτιμο πολιτισμό και μνήμες που την γεμίζουν αισιοδοξία.
Στη Γαλλία, το "Περσέπολις" κυκλοφόρησε σε τέσσερεις τόμους (2000, 2001, 2002, 2003) .

Το κόμικ, μεταξύ άλλων διακρίσεων, τιμήθηκε με το βραβείο σεναρίου από το Διεθνές Φεστιβάλ Κόμικ της Ανγκουλέμ, ενώ το περιοδικό Time το συμπεριέλαβε στον κατάλογο με τα καλύτερα κόμικς του 2003.

Στην Ελλάδα κυκλοφορεί σε δύο τόμους από τις εκδόσεις Ηλίβατον.

13 σχόλια:

ΠΡΕΖΑ TV είπε...

Ειδα προσφατα τη ταινια και ειναι πραγματικα πολυ καλη!!!

Ανώνυμος είπε...

Για την ταινία δε θα μιλήσω. θα πω όμως ότι μένω με μια ιρανή στην ίδια εστία και στον ίδιο όροφο. Η κοπέλα και γενικότερα κάποιοι άλλοι ιρανοί που έχω γνωρίσει δε μπορούν να λειτουργήσουν σε δυτικό περιβάλλον. Ο λόγος είναι ότι κατ αρχήν από το 1979 έχουν περάσει 28 χρόνια. Η πλειοψηφία του ιρανικού πληθυσμού που είναι οι νέοι κάτω των 28 έχου ζήσει με την απειλή εισβολής στη χώρα τους.

Το μουσουλμανικό τους σύστημα δεν είναι τόσο σκληρό όσο θέλουμε να πιστεύουμε. Υπάρχουν κάποιοι περιορισμοί π.χ. ότι η γυναίκα πρέπει να φοράει μαντίλι αλλά μετά το 79 η κάθε γυναίκα γεννάει κατά μέσο όρο 3 παιδιά ενώ πριν το 79 γεννούσε 6.

Επίσης σε πολιτικό επίπεδο στη βουλή τους έχουν κι Εβραίους βουλευτές βάση ποσόστωσης για την εκπροσώπηση μειονοτήτων.

Θέλω δηλ. να πω ότι τα πράγματα δεν είναι τόσο μαύρα όσο τα παρουσιάζουν τα δυτικά μέσα και όπως τα παρουσιάζουν οι αντιφρονούντες.

Кроткая είπε...

εγω πάλι ετοιμαζόμουν να πω ότι είχα γνωρίσει αρκετούς ιρανούς στην Ελβετία -εχουν πάει πολλοί ως πολιτικοί πρόσφυγες- και όχι μόνο λειτουργούσαν μια χαρά, αλλά ήταν και πολύ ενδιαφέροντες και αξιόλογοι.

Συγκεκριμένα μία κοπέλα που γνώρισα έκανε διδακτορικό στην Φυσική και την είχαν ωθήσει να φύγει οι γονείς της, γιατί στο Ιράν δεν θα μπορούσε να κάνει ακαδημαϊκή καρριέρα.

Γενικά ως γυναίκα, δεν θα μου άρεσε και πολύ να ζω στο Ιράν, προτιμώ το Βέλγιο.

Πάντως την ταινία θέλω πολύ να τηυ δω.

An-Lu είπε...

Το κόμικ είναι απλά εκπληκτικό! Περιμένω να βγει στ DVD η ταινία ;-)

Ανώνυμος είπε...

Φαίνεται φοβερά ενδιαφέρον! :) Στα υπόψη ;)

Φιλιάά

Αλεπού είπε...

@πρέζα tv
Ναι, είναι καλή. Εγώ θέλω να διαβάσω και τα κόμικς τώρα!
@ανώνυμος
Ενδιαφέρουσα η κατάθεση σου. Συμφωνώ ότι πολλές φορές τα δυτικά μέσα λειτουργούν προπαγανδιστικά εναντίον τους για ευνόητους λόγους. Η καλή Δύση και η καλή Ανατολή. Απ' την άλλη μεριά, σκέφτομαι πόσο δύσκολο πρέπει να ήταν για του Ιρανούς να περάσουν από έναν "δυτικό"τρόπο ζωής μέχρι το 1978 σε ένα εξαιρετικά περιοριστικό καθεστώς.
@krotkaya
Κι εγώ ως γυναίκα, θα είχα πρόβλημα σε τέτοια κράτη.
@an-lu
Θα σου αρέσει :)
@renata
Τρέχεις ε; Φιλιά κι από μένα!

Αλεπού είπε...

διόρθωση στο σχόλιο προς Ανώνυμο

Η καλή Δύση και η κακή Ανατολή εννοούσα...Ο δαίμων φταίει

Ανώνυμος είπε...

Το καθεστώς των Ιρανών δεν είναι αρκετά περιοριστικό. Υπάρχουν κάποιοι κανόνες που απορρέουν από τη θρησκεία. Π.χ. το μαντίλι στις γυναίκες. Όπως εμείς έχουμε το σταυρό αυτοί έχουν το μαντίλι. Όσο καταπιέζει εσένα ο σταυρός τόσο καταπιέζει αυτούς το μαντίλι. Η καταπίεση είναι έννοια σχετική. Εξαρτάται πως έχεις διαπαιδαγωγηθεί.
Επίσης και πορνεία συγκαλυμμένη έχουν μέσω εικονικών αρραβώνων που σπιτώνουν τις γυναίκες, και αλκοόλ πίνουν στη ζούλα, και χοιρινό τρώνε μερικοί επίσης στη ζούλα. Μια γνωστή μου όμως δεν τρώει χοιρινό αλλά δε φοράει και μαντίλι. Σαφώς και κάποια στιγμή το καθεστώς αντιδρά και πιάνει κάποιους για λόγους εκφοβισμού και σαφώς υπάρχει μιας μορφής καταπίεση για διανοούμενους ή για ανθρώπους που δε γουστάρουν αυτό το σύστημα. Δε λέμε ότι δεν υπάρχουν. Δεν είναι όμως τόοοοοοοοσο μαύρα όσο μας τα παρουσιάζουν. Για πες μου έχεις δει ποτέ ένα ρεπορτάζ στην τηλεόραση που να δείχνει τη ζωή στο Ιράν. Μόνο αρνητικές ειδήσεις βλέπεις.

maria λεμονατη! είπε...

εχω τα κομικ, ειδα και την ταινια, ειμαι φαν!
ασχετα αν αποτυπωνει κατα γραμμα την αληθεια της χωρας της, νομιζω οτι η Μαρζαν εχει εναν πολυ ομορφο τροπο να μας αγκαλιαζει και να κανει τα δικα της βιωματα και δικα μας (στο μετρο του δυνατου βεβαια)

Αλεπού είπε...

@ανώνυμε
δεν διαφωνώ επί της ουσίας μαζί σου και σαφώς όπως έγραψα και στο προηγούμενο σχόλιο, η προβολή της ανατολής απ' τη δύση είναι προπαγανδιστική, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι δεν υπάρχει και κάποια βάση αλήθειας. Και εννοείται ότι και στην ανατολή κάνουν παραβάσεις με το να τρώνε κάτι απαγορευμένο ή να πίνουν αλκόολ. Μια που με ρωτάς όμως για το περί σταυρού, ελπίζω να συμφωνήσεις μαζί μου ότι καμία σχέση δεν έχει με τη μαντήλα για τον εξής λόγο: εγώ αν δεν θέλω να τον φοράω, δεν υπάρχει πρόβλημα. Κανείς δεν θα με συλλάβει γι' αυτό. Δεν ισχύει το ίδιο και για τη μαντήλα...
@maria λεμονάτη
Η Μαρζάν πέτυχε γιατί πίσω απ' το στενά προσωπικό κομμάτι, πραγματεύεται πανανθρώπινα ζητήματα ελευθερίας και δικαιωμάτων.

markos-the-gnostic είπε...

να το δούμε λοιπόν...

Ανώνυμος είπε...

Σαφώς και ο σταυρός δεν έχει σχέση με τη μαντίλα αν δεν θες να τον φορέσεις. Απλά εκεί που επιβάλλεται η μαντίλα επειδή είναι έτσι διαπαιδαγωγημένοι δεν τους ενοχλεί σε ένα μεγάλο ποσοστό. Αυτοί που ενοχλούνται είναι ένα μικρότερο ποσοστό που καταπιέζονται. Υπάρχει μιας μορφής καταπίεση αλλά δεν είναι τόσο μεγάλη όσο μας την εμφανίζουν. Για να μην πω ότι είναι πολύ μικρότερη από όση την εμφανίζουν.

NinaC είπε...

Γιορτή έχουμε, Χριστούγεννα έρχονται, τα βιβλία ΚΑΙ το dvd νομίζω πως είναι ένα δώρο που θα μας ικανοποιούσε...