Πέμπτη, Νοεμβρίου 16, 2006

Περί εμπνεύσεως, δημιουργίας και άλλων ζιζανίων.

Όλοι γνωρίζουμε την αρχή του ομηρικού έπους. Αυτήν την επίκληση του ποιητή στη Μούσα για να του δώσει έμπνευση και να παράγει έργο. Να δημιουργήσει.

Στο θέατρο, ο ηθοποιός βάζει σαν στόχο έναν θεατή και παίζει γι’ αυτόν όλο το βράδυ. Τις περισσότερες φορές δεν είναι συγκεκριμένο πρόσωπο. Είναι απλώς ο ιδανικός θεατής. Και το παράλογο είναι πως δεν ξέρουμε πώς ορίζεται καν ο ιδανικός θεατής. Να κάθεται ήσυχος στην καρέκλα, να μην βήχει, να μην τσαλακώνει χαρτάκια από καραμέλες, να έχει κλειστό το κινητό ή και καθόλου κινητό, να μην αλλάζει πόδι κάθε λίγο κι ακούγεται το θρόισμα απ’ το ύφασμα, να μην γελάει σαν χάχας εκεί που δεν πρέπει, να είναι καλλιεγημένος, να έχει τρόπους, να, να, να , να μην αναπνέει ίσως;
Είναι προφανές ότι όλη η παραπάνω περιγραφή ανήκει σε έναν θεατή της απόλυτης ουτοπίας. Αυτό το πλάσμα δεν υπάρχει, δεν είναι κανονικός άνθρωπος. Εξωγήινος είναι μάλλον. Αλλά πρέπει να τον εφευρίσκεις κάθε φορά για να του απευθύνεσαι. Και να γίνεται το εξής μαγικό. Να τον απομονώνεις και να τον πολλαπλασιάζεις.

Εξηγούμαι: Εκεί που ήταν ένας κι έπαιζες μόνο γι’ αυτόν και είχες εξαφανίσει όλους τους άλλους δίπλα του, στο τέλος του έργου με τη δύναμη της χημείας που αναπτύχθηκε ανάμεσα σας, εμφανίζει και τους υπόλοιπους και σε χειροκροτούν όλοι μαζί.
Βέβαια, υπάρχει και η περίπτωση ενός υπαρκτού ιδανικού θεατή, ενός προσώπου για το οποίο πραγματικά θες να παίζεις και στον οποίο αφιερώνεις όλη τη δημιουργικότητα σου. Εκεί, τα πράγματα είναι πιο απλά, πηγάζουν από αγάπη και σε αγάπη οδηγούνται. Γιατί κάθε αρχή δημιουργίας στην αγάπη πρέπει να βασίζεται για να είναι αυθεντική.

Κατ’ αντιστοιχία, η γραφή απευθύνεται στον αναγνώστη, τον ιδανικό αναγνώστη. Τον Αναγνώστη με Α κεφαλαίο. Αυτόν που είναι η μούσα σου, που θα πεις για χάρη του τη γνωστή φράση «Άνδρα μοι ένεππε Μούσαν πολύτροπον ος μάλλα πολλά πλάγχθη», και μετά θ’ αρχίσεις να γράφεις. Αλλά βασική προϋπόθεση είναι να τον θαυμάζεις και να τον εκτιμάς τον αναγνώστη σου. Και να θέλεις να του προσφέρεις το καλύτερο γιατί είναι απαιτητικός και καλά κάνει. Αλλά μέσα στις απαιτήσεις του είναι συγχρόνως και απλός. Αυτό που σου ζητάει είναι να του προσφέρεις το καλύτερο κομμάτι σου, το πιο αληθινό. Και θα εύχεσαι να σε διαβάζει ο ιδανικός αναγνώστης και να του αρέσει ή να μην συμφωνεί ίσως με κάτι και να σε διορθώνει, να σε συμβουλεύει, να ανοίγετε διάλογο κι εσύ να γράφεις, να γράφεις, να γράφεις και να φαντάζεσαι ότι οι αναγνώστες πληθαίνουν και σε διαβάζουν κι άλλοι κι άλλοι και πιο πολλοί κι ακόμα περισσότεροι ώσπου απ’ το μεγάλο πλήθος να κοιτάξεις, να παραμερίσεις και να κλείσεις το μάτι στον αναγνώστη σου. Σ’ αυτόν που σε ωθεί σε μια γόνιμη δημιουργία.

11 σχόλια:

markos-the-gnostic είπε...

αλώπηξ μου
θα σου πω κι εγώ τη δική μου αίσθηση περί δημιουργίας: γεμίζω, γεμίζω, γεμίζω μέχρι που οι μούσες με ένα μαγικό ραβδί το βγάζουν όλο προς τα έξω με μια έκφραση που εκείνες και μόνο ξέρουν... ως προς τους αναγνώστες μου αυτοί δεν είναι ούτε πραγματικοί, ούτε ιδανικοί είναι απλά δυνητικοί στο βαθμό που αγγίζονται και αυτοί από τις ίδιες θεές...

bebelac είπε...

Και γω κάπως έτσι το νιώθω. Επιπλέον θα έλεγα, ιδανικός θεατής και ιδανικός αναγνώστης, είναι με άλλα λόγια ένας ιδανικός συμπαίχτης που μπαίνει ηθελημένα στο παιχνίδι που έφτιαξες, το δέχεται, και το παίζει και αυτός μαζί σου.

allmylife είπε...

μα ακριβώς, έτσι,
ακριβώς!!!

Χαρτοπόντικας είπε...

Καταπληκτικό κείμενο αλεπού!

114ΛΕΞΕΙΣ είπε...

Πολύ χαίρομαι που είμαι αναγνώστης σου. Εύχομαι να γίνω και θεατής σου.

Αλεπού είπε...

@markos-the-gnostic
Ναι, αλλά δεν γράφεις λίγο και γι' αυτούς;
@bebelac
Ακριβώς αν και με κάποιες αποκλίσεις, ιδίως όταν ο δημιουργός πέφτει θύμα του αναγνώστη ή θεατή του και σπεύδει να του ικανοποιεί τις επιθυμίες όπως εκείνος έμαθε και ορίζει!
@allmylife
Καλημερούδια λοιπόν!
@χαρτοπόντικας
Χαίρομαι πολύ που σου άρεσε :)
@padrazo
λες να ξαναβγώ στο σανίδι;

Кроткая είπε...

Είμαι η ιδανική σου αναγνώστρια και με χαρά μου σου λεω πως τα κείμενά σου μου αρέσουν πολύ! :)

Ανώνυμος είπε...

Μου άρεσαν οι σκεψεις σου. Συμφωνώ και με σένα και με τους υπόλοιπους ιδανικούς σου αναγνώστες!

Αλεπού είπε...

@krotkaya
Σου στέλνω μια καλημέρα καθυστερημένη ιδανική αναγνώστρια, αφού ως γνωστόν τα ΣΚ απέχω του μπλόγκιν.
@philos
Καλημέρα και σε σένα!

Βαγγέλης Μπέκας είπε...

Είχα ακούσει για την θέση του ιδανικού θεατή που πρέπει να παίρνει η κινηματογραφική κάμερα αλλά ετούτο είναι κάτι τελείως διαφορετικό. Πραγματικά πολύ ενδιαφέρουσα προσέγγιση…

SparksScribbler είπε...

Ο Γιώργος Χειμωνάς κάπου έγραψε ότι πρώτος αναγνώστης του λόγου του συγγραφέα είναι ο ίδιος ο συγγραφέας.
"Ο συγγραφέας δεν γράφει, διαβάζει γράφοντας", λέει.
Άρα ο καθένας μας μπορεί να είναι ο ιδανικός αναγνώστης του εαυτού του.
(Είναι αλήθεια όμως ότι όλοι λίγο - πολύ, ψάχνουμε τον ιδανικό αναγνώστη. Κάποιον που διαβάζοντας όσα γράφουμε, καταλαβαίνει με την πρώτη όσα θέλουμε να πούμε.)